Forum Liderlerinin Buluştuğu Ortam

, yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkabilen, sosyal beceriler, davranışlar, konuşma ve iletişim zorlukları ile kendini gösterebilen, karmaşık bir sorundur.

nelerdir, tanı nasıl konur?

Belirtiler genellikle yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkabilir. Belirtiler çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir ancak genel olarak iletişim ve konuşmada yaşıtlarından geride oldukları gözlenir. Tanı için çeşitli gelişim testleri uygulanarak anne ve babadan alınan geri bildirimler değerlendirilir. Erken tanı ve uygun eğitimle çocuklarda otizm belirtilerinin büyük oranda kontrol altına alınabildiği, gelişimde büyük ilerleme kaydedildiği ve hatta ergenlik döneminde yaşıtlarından farkı kalmadığı belirtilmektedir.

Otizm tedavisinde erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.Tedavinin amacı otizmli bireyin sosyal ve bireysel yeteneklerini geliştirmektir. Bu amaçla davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavinin aileye uygun olması da önemlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, sosyal ileşim becerisini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler arasındadır.

İlaçlar, depresyon, dikkat eksikliği-hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk gibi otizme eşlik eden durumlarda kullanılabilir.

sürecinde ebeveyn eğitimi de son derece önemlidir. Otizm konusunda ailelere destek veren yasal sivil toplum kuruluşları vardır.

Otizmde Erken Tanı Önemlidir

Otizm, yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan ve yaşam boyu süren bir nörogelişimsel bozukluktur. Otizmli bireylerde sosyal-iletişimsel yetersizlikler, tekrarlayıcı davranışlar ve dil gelişiminde gecikmeler görülebilmektedir. Bu nedenle otizmin erken fark edilmesinde bazı ipuçlarına dikkat etmek gerekir:

Otizmli bireyler:

• Sosyal ilişki başlatmakta ve sürdürmekte sorun yaşarlar, akranları ile yaş düzeylerine uygun ilişkiler kuramazlar, tek başına kalmayı tercih ederler.
• Göz teması kurmaktan kaçınırlar.
• İsmi söylendiğinde tepki vermezler.
• Parmakla işaret edilen nesnelere bakmazlar.
• Diğer insanların mimiklerini, ses tonundaki değişimleri anlayamazlar.
• Tekrarlayıcı motor hareketlere sahiptirler.
• Değişikliğe aşırı tepki verirler.
• Dil gelişiminde gecikmeler yaşarlar.
• Mecaz ifadeleri, basit şakaları, soru ve emirleri anlayamazlar.

Yapılan çalışmalar göstermiştir ki; günümüzde her 68 çocuktan biri otizmlidir. Erkek çocuklarda kız çocuklara göre görülme oranı 3-4 kat fazla olup kız çocuklarda tablo daha ağır ilerlemektedir.

Otizmin medikal bir tedavisi olmayıp tek tedavi yöntemi yoğun eğitimdir. Bunun için otizmli çocukların okul eğitimine ilave olarak aile de eğitim sürecine dahil olup, bu eğitimi evde de sürdürmelidir. Bu hususta erken tanının önemi bir kez daha karşımıza çıkmaktadır. Otizmli bireyler ne kadar erken tanı alıp eğitime başlarlarsa bireyin eğitim süreci o oranda başarılı olmaktadır.

Sağlık Bakanlığı da otizmde erken tanı oranını yükseltebilmek için 18-36 aylık çocuklara “Otizm Spektrum Bozukluğu Tarama ve Takip Programı”nı uygulamaktadır. Eğer çocuğunuzda yukarıda bahsedilen belirtiler bulunuyorsa en kısa sürede aile hekiminize başvurarak çocuğunuzun otizm açısından incelenmesini talep edebilirsiniz. İlerleyen aşamalarda ileri tetkik ve tanı için ilçe sağlık müdürlüklerimizde görev yapan psikologlarımız tarafından gerekli ölçekler uygulanarak otizm riski açısından çocuğunuz değerlendirilecektir. Değerlendirme sonucunda gerekli görüldüğü durumlarda çocuk ve ergen psikiyatri uzmanına sevk edilecektir.

Otizm konusunda erken tanıya dikkat çekmek amacıyla 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Müdürlüğümüz Ruh Sağlığı Birimi ve Ayvalık İlçe Sağlık Müdürlüğü işbirliği ile Ayvalık ilçesinde “Otizm Farkındalık Eğitimi” düzenlenmiştir. Eğitimde; otizmin erken ipuçları, tarama programı, tanılama ve eğitim süreci hakkında bilgi verilmiştir.

Eğitime halk ilgi göstermiş olup, eğitim sonunda otizmin rengi olan mavi balonlara renkli el baskıları yapılarak etkinlik tamamlanmıştır.
Unutmayalım ki; OTİZM EKSİKLİK DEĞİL FARKLILIKTIR.